Obsesif Kompulsif Bozukluk(OKB) Nedir?

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişiyi rahatsız edici, sürekli tekrarlayan düşünceler (obsesyonlar) ve bu düşünceleri yatıştırmaya yönelik tekrarlayan davranışlar (kompulsiyonlar) ile tanımlanan bir ruhsal sağlık durumudur. OKB, bireyin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir, çünkü bu düşünceler ve davranışlar günlük aktiviteleri kesintiye uğratabilir ve kişiler arası ilişkilerde zorluklara yol açabilir.

---

OKB Nedir?

Obsesyonlar, genellikle kontrol edilemeyen, anksiyeteye neden olan düşünceler, görüntüler veya dürtülerdir. Kompulsiyonlar ise bu kaygıyı hafifletmek için yapılan tekrarlayan davranışlardır. Örneğin, ellerin sürekli yıkanması, kapıların tekrar tekrar kontrol edilmesi veya belirli sayıdaki adımların atılması gibi ritüeller. Bu düşünceler ve davranışlar kişiyi rahatsız eder, ancak genellikle birey, bunların mantıksız olduğunu bilir.

---

OKB’nin Belirtileri

OKB'nin temel belirtileri obsesyonlar ve kompulsiyonlar olmak üzere iki ana kategoride toplanabilir:

1. Obsesyonlar:

   • Kirlenme korkusu (örneğin, mikrop kapma).
   • Kendini veya başkalarını zarar verme düşünceleri.
   • Kontrol kaybı korkusu.
   • Düzen ve simetriye aşırı takıntı.

2. Kompulsiyonlar:

   • Ellerinin aşırı yıkanması.
   • Kapıların, pencerelerin veya cihazların tekrar tekrar kontrol edilmesi.
   • Belirli bir sayıdaki hareketi veya davranışı tekrarlamak.
   • Obsesyonlara karşılık olarak mental duaların yapılması.

---

OKB’nin Nedenleri

OKB'nin kesin nedeni henüz tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin bir araya geldiği düşünülmektedir:

• Genetik Faktörler: Ailede OKB öyküsü olan bireylerin, OKB geliştirme riski daha yüksektir.
• Beyin Kimyası: Beynin belirli kimyasal maddelerindeki dengesizliklerin OKB ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Özellikle serotonin seviyesi, OKB semptomları ile bağlantılıdır.
• Çevresel Faktörler: Travmalar veya stresli yaşam olayları, OKB'nin tetikleyicisi olabilir.

---

OKB’nin Tanısı ve Tedavisi

OKB’nin tanısı, bir ruh sağlığı uzmanı tarafından yapılan kapsamlı bir değerlendirme ile konulur. Tedavi süreci, genellikle psikoterapi ve ilaç tedavisinin bir kombinasyonunu içerir.

1. Psikoterapi:

   • Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): OKB tedavisinde en etkili terapi türlerinden biri olarak kabul edilir. BDT, obsesyonları tanımlamayı ve kompulsiyonları azaltmayı hedefler.
   • Maruz Bırakma Terapisi (ERP): BDT'nin bir dalı olan ERP, kişiyi kaygı uyandıran durumlardan kademeli olarak maruz bırakır ve davranışlarını değiştirmeyi amaçlar.

2. İlaç Tedavisi:

   • Antidepresanlar, özellikle serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar), OKB'nin tedavisinde yaygın olarak kullanılır. Bu ilaçlar, beyin kimyasındaki dengesizlikleri düzenleyerek semptomları hafifletebilir.

---

OKB ile Yaşamak

OKB, tedavi edilebilir bir bozukluktur, ancak tedavi süreci zaman alabilir. OKB ile yaşayan bireyler, semptomları kontrol altına almak için profesyonel yardım almalı ve tedaviye bağlı kalmalıdır. Stigma ve utanç, tedavi sürecinde engelleyici olabilir, bu yüzden doğru bir destek almak çok önemlidir.

---

Sonuç: Tedavi Edilebilir Bir Durum

OKB, kişinin yaşamını olumsuz etkileyebilecek bir bozukluktur, ancak doğru tedavi yöntemleri ile yönetilebilir ve semptomlar büyük ölçüde hafifletilebilir. Eğer OKB belirtileri yaşıyorsanız, yalnız değilsiniz. Yardım almak, tedavi sürecinde atılacak ilk ve en önemli adımdır.

Unutmayın, sağlıklı bir yaşam ve dengeye ulaşmak, doğru destek ve tedavi ile mümkündür.

1.American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing. 2.Marks, M., & Sharma, A. (2005). Cognitive-behavioral therapy for obsessive-compulsive disorder. Journal of Clinical Psychology, 61(6), 769-779. https://doi.org/10.1002/jclp.20102 3.Abramowitz, J. S., & Jacoby, R. J. (2015). Obsessive-compulsive disorder: The essentials. Guilford Press. 4.Barton, L. L., & Hofmann, S. G. (2017). Obsessive-compulsive disorder: A review of treatments and interventions. Psychiatry Research, 250, 46-54. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2017.01.013 5.Rachman, S. (1997). A cognitive theory of obsessions. Behaviour Research and Therapy, 35(9), 793-802. https://doi.org/10.1016/S0005-7967(97)00047-1