Overthinking (Aşırı Düşünme) Nedir ve Nasıl Başa Çıkılır

Overthinking (Aşırı Düşünme) Nedir ve Nasıl Başa Çıkılır



Overthinking'in Tanımı ve Nedenleri

Overthinking, bireyin düşünceleri üzerinde aşırı şekilde yoğunlaşması, bir olay, duygu ya da karar üzerinde tekrar tekrar zihinsel döngüye girmesi anlamına gelir. Kimi zaman geçmişte yaşanan bir durum, kimi zaman geleceğe dair belirsizlikler bu süreci tetikleyebilir.

Bu durumun temel nedenleri arasında düşük özsaygı, mükemmeliyetçilik, kontrol etme isteği, anksiyete bozuklukları ve geçmiş travmatik yaşantılar yer alabilir. Aşırı düşünme çoğunlukla fark edilmeden gelişir ve zamanla kalıcı bir alışkanlığa dönüşebilir.

Overthinking'in Zihinsel ve Fiziksel Etkileri

Overthinking kişide sürekli bir yorgunluk hissine, zihinsel bulanıklığa ve motivasyon kaybına yol açabilir. Sürekli aktif bir zihinsel süreç, uyku problemleri, baş ağrısı ve odaklanma sorunları yaratabilir.

Aynı zamanda bu durum anksiyete ve depresyonun gelişimine zemin hazırlayabilir. Fiziksel belirtilerle birlikte günlük yaşam kalitesini düşürür ve kişiyi sosyal ilişkilerden uzaklaştırabilir.

Overthinking ile Başa Çıkma Stratejileri

İlk adım olarak düşüncelerin farkına varmak ve onları tanımak önemlidir. Günlük tutmak, zihindeki tekrar eden kalıpları anlamaya yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra, 'şimdi ve burada' kalma becerisi olarak tanımlanan farkındalık teknikleri uygulanabilir.

Rutin oluşturmak, ekran süresini azaltmak ve zihni boşaltmaya yardımcı olan fiziksel egzersizler (yürüyüş, yoga vb.) overthinking sürecini yavaşlatabilir.

Profesyonel Yardımın Rolü

Aşırı düşünmenin kişinin günlük yaşantısını ve ruhsal dengesini bozduğu durumlarda bir uzmandan destek almak önemlidir. Psikoterapi, özellikle Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), düşünce kalıplarını tanımlamak ve dönüştürmek açısından oldukça etkili bir yöntemdir.

Gerekli durumlarda psikiyatrist desteği ve ilaç tedavisi de devreye girebilir. Bu süreçte bireyin kendine karşı şefkatli olması da iyileşmeyi hızlandırır.

Overthinking ve Karar Verme Güçlüğü

Overthinking genellikle kararsızlıkla paralel ilerler. Birey olası tüm senaryoları gözden geçirdiği için karar verme süreci uzar, hatta karar veremez hale gelebilir. Bu durum hem kişisel hem profesyonel yaşamda gecikmelere yol açar.

Çözüm olarak sınırlı zaman dilimi içinde karar verme pratikleri geliştirmek ve ‘mükemmel karar’ beklentisini bırakmak önerilir.

Zihin Haritası ile Düşünce Takibi

Zihin haritası tekniğiyle düşünceleri görselleştirmek, karmaşık fikirlerin sadeleştirilmesine yardımcı olur. Düşüncelerini kağıda döken kişi, iç dünyasındaki düğümleri daha kolay fark eder.

Bu teknik, özellikle yoğun ve çelişkili düşünceler yaşayan bireyler için faydalı bir dışa vurum aracıdır.

Günlük Rutinlerin Gücü

Beynin karar verme ve dikkat merkezleri belirli bir düzen içinde daha sağlıklı çalışır. Her gün tekrar eden basit aktiviteler (aynı saatte kalkmak, yemek yemek, uyumak) zihinsel yorgunluğu azaltır ve aşırı düşünmeye zaman bırakmaz.

Yapılandırılmış bir yaşam tarzı, zihinsel kaosu sınırlayarak kişinin kendine zaman ayırmasını sağlar.

Meditasyon ve Gevşeme Teknikleri

Meditasyon, zihnin yavaşlamasını sağlayan etkili bir uygulamadır. Düzenli yapıldığında, düşünceler arasındaki mesafeyi açar ve bireyin içsel dinginliğe ulaşmasını destekler.

Derin nefes egzersizleri, progresif kas gevşetme gibi teknikler de anlık gerginliği azaltarak overthinking'in önüne geçebilir.

Olumlu İç Konuşma Alışkanlığı

Overthinking çoğu zaman negatif iç sesle beslenir. “Ya şöyle olursa?”, “Yeterince iyi değilim” gibi kalıplar, zihni sürekli tedirgin tutar. Bu nedenle olumlu iç konuşma alışkanlığı geliştirmek önemlidir.

“Elimden geleni yapıyorum”, “Hata yapabilirim ama bu beni kötü yapmaz” gibi cümlelerle iç sesin yönü değiştirilebilir.

Overthinking'e Karşı Uzun Vadeli Stratejiler
Kısa vadeli çözümler kadar, yaşam tarzını dönüştürecek alışkanlıklar da önemlidir. Teknoloji detoksu, doğada zaman geçirmek, hobiler edinmek gibi aktiviteler zihni besler ve sakinleştirir.

Overthinking’e karşı dirençli hale gelmek zaman ister. Ama sabırla sürdürülen farkındalık çalışmaları, zihnin yeniden dengelenmesini mümkün kılar.

Kaynakça:
Burns, D. D. (1999). The feeling good handbook. Plume.

Knaus, W. J. (2000). The cognitive behavioral workbook for depression: A step-by-step program. New Harbinger Publications.

Etiketler
aşırı düşünmeoverthinkingdüşünceler durmuyorzihinsel yorgunlukkarar verememeksürekli düşünmekterapioverthinking nasıl geçer
Online Terapi

Bu konu ile ilgili uzman terapistlerimizle hemen görüşebilirsiniz.

Terapistinle Tanış