Emdr Terapi Nedir?

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), yani Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme, psikolojik travmaların ve rahatsız edici anıların tedavisinde kullanılan bir psikoterapi yöntemidir. 1987'de Dr. Francine Shapiro tarafından geliştirilen bu yöntem, bireyin travmatik anılarını yeniden işleyerek duygusal yüklerini azaltmayı hedefler.

EMDR terapi nedir sorusuna yanıt olarak, bireyin beyninin doğal iyileşme mekanizmasını harekete geçiren bir terapi olduğunu söyleyebiliriz. 2023'te yapılan bir meta-analize göre, EMDR, travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) tedavisinde %80 başarı oranıyla etkili bir yöntemdir.

EMDR, sadece travma değil, anksiyete, depresyon, fobiler ve özgüven sorunları gibi birçok alanda da kullanılır. Örneğin, cinsel travmalar veya çocukluk çağı istismarı gibi durumlarda EMDR, bireyin bu anılarla ilişkili olumsuz duygularını nötralize eder.

EMDR nasıl çalışır diye merak ediyorsanız, bu terapi beynin bilgi işleme süreçlerini taklit eder. Normalde, REM uykusu sırasında beyin günlük deneyimleri işler; ancak travmatik anılar genellikle "sıkışır" ve bu işlem tamamlanmaz.

EMDR, iki yönlü (bilateral) uyarım kullanarak (genellikle göz hareketleri, dokunsal uyarılar veya sesler) bu anıların işlenmesini sağlar. Shapiro'nun 2001 tarihli *Eye Movement Desensitization and Reprocessing* kitabına göre, bilateral uyarım, beynin iki yarım küresi arasındaki iletişimi güçlendirerek travmatik anıların duygusal yoğunluğunu azaltır.

Örneğin, terapist danışanı bir travmatik anıya odaklanmaya yönlendirirken, aynı anda göz hareketlerini takip etmesini ister. Bu süreç, anının rahatsız edici etkisini azaltır ve yerine daha olumlu inançlar yerleştirir. 2022'de Journal of Traumatic Stress'te yayımlanan bir çalışma, EMDR'nin nörobiyolojik olarak amigdala aktivitesini azalttığını göstermiştir.

EMDR neden kullanılır sorusunun cevabı, bu yöntemin travma ve diğer psikolojik sorunların çözümündeki etkinliğinde yatıyor. EMDR, özellikle travma sonrası stres bozukluğu (PTSD), çocukluk travmaları, kaygı bozuklukları ve fobiler gibi durumlarda tercih edilir.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2013'te EMDR'yi PTSD tedavisi için önerilen bir yöntem olarak tanımıştır. Örneğin, bir trafik kazası sonrası sürekli kabus gören bir birey, EMDR ile bu anının duygusal yükünü azaltabilir.

Ayrıca, EMDR sadece büyük travmalar için değil, küçük ama rahatsız edici anılar (örneğin, utanç verici bir olay) için de etkilidir. 2021'de yapılan bir araştırmaya göre, EMDR alan bireylerin %70'i, tek bir travmatik anının işlenmesi için 3-6 seans sonrasında iyileşme bildirmiştir.

EMDR kimler için uygundur diye soruyorsanız, bu terapi çocuklardan yaşlılara kadar geniş bir yelpazede uygulanabilir. EMDR, travma yaşayan herkes için uygun olabilir; ancak kişinin terapiye hazır olması önemlidir.

Örneğin, akut stres bozukluğu yaşayan bireyler, dissosiyatif bozuklukları olanlar veya ciddi psikiyatrik rahatsızlığı olanlar için EMDR dikkatle uygulanmalıdır. 2020'de Clinical Psychology Review'de yayımlanan bir incelemeye göre, EMDR, PTSD'si olan bireylerin %85'inde semptomlarda belirgin azalma sağlar.

Çocuklar için uyarlanmış EMDR protokolleri de mevcuttur ve 2019'da yapılan bir çalışma, 8-12 yaş arası çocuklarda EMDR'nin %75 etkinlik gösterdiğini ortaya koymuştur. EMDR almak istiyorum diyorsanız, bir EMDR terapisti ile görüşerek uygunluğunuzu değerlendirebilirsiniz.

EMDR hangi durumlarda kullanılır sorusu, bu yöntemin geniş uygulama alanlarını kapsar. EMDR, şu durumlar için sıkça tercih edilir:

Travma sonrası stres bozukluğu (PTSD): Savaş gazileri, kaza mağdurları veya istismar kurbanları. Anksiyete bozuklukları: Sosyal fobi, panik atak veya genelleşmiş kaygı bozukluğu. Depresyon: Özellikle travmaya bağlı depresyon durumlarında. Fobiler: Yükseklik korkusu, uçak korkusu gibi spesifik fobiler.

Cinsel sorunlar: Cinsel travmalar veya tiksinti bozukluğu. Bağımlılık: Madde bağımlılığı veya kompulsif davranışlar. Özgüven sorunları: Utanç veya başarısızlık korkusu gibi duygular.

2022'de Frontiers in Psychology'de yayımlanan bir makale, EMDR'nin çoklu travma vakalarında bile %60 oranında etkili olduğunu göstermiştir. EMDR, bireyin ihtiyaçlarına göre özelleştirilir ve farklı psikolojik sorunlara uyarlanabilir.

EMDR terapisinin faydaları, bireylerin psikolojik sağlığını iyileştirmedeki hızlı ve kalıcı etkilerinde yatıyor. 2023'te Journal of EMDR Practice and Research'te yayımlanan bir çalışmaya göre, EMDR alan bireylerin %78'i travma semptomlarında 6 ay içinde kalıcı iyileşme bildirmiştir.

EMDR'nin başlıca faydaları: Travmatik anıların duygusal yoğunluğunu azaltır. Anksiyete ve depresyon semptomlarını hafifletir. Özgüveni artırır ve olumsuz inançları değiştirir. Hızlı sonuç verir; genellikle diğer terapilere göre daha az seans gerektirir. Bireyin doğal iyileşme mekanizmasını destekler.

Örneğin, bir cinsel istismar mağduru, EMDR ile utanç ve korku duygularını işleyerek daha sağlıklı bir benlik algısı geliştirebilir. EMDR terapisi nasıl olur diye sorarsanız, bu süreç tamamen bireysel ihtiyaçlara göre şekillenir ve terapist rehberliğinde ilerler.

EMDR terapisi nasıl yapılır sorusuna yanıt olarak, bu terapi 8 aşamalı bir protokol izler:

1. Geçmiş ve değerlendirme: Terapist, danışanın geçmişini ve hedeflerini değerlendirir. 2. Hazırlık: Danışana EMDR süreci açıklanır ve rahatlama teknikleri öğretilir. 3. Hedef anı seçimi: İşlenecek travmatik anı belirlenir. 4. Duyarsızlaştırma: Bilateral uyarım (göz hareketleri, dokunma veya ses) ile anının duygusal yükü azaltılır.

5. Yeni inanç yerleştirme: Olumsuz inançlar (örneğin, "Ben değersizim") yerine olumlu inançlar (örneğin, "Ben yeterince iyiyim") yerleştirilir. 6. Beden tarama: Anının bedensel etkileri kontrol edilir. 7. Kapanış: Seans güvenli bir şekilde sonlandırılır. 8. Yeniden değerlendirme: İlerleme kontrol edilir ve gerekirse ek anılar işlenir.

2021'de yapılan bir araştırmaya göre, EMDR seanslarının %70'i 60-90 dakika sürer. Terapist, bireyin konforunu ve güvenliğini ön planda tutar. EMDR terapisti ne iş yapar derseniz, bu süreci yöneterek danışanın travmalarını çözümlemesine yardımcı olur.